به گزارش خبرنگار مهر، محمدحسن یعقوبیان دبیر «فلسفۀ تطبیقی در ایران» فصلنامه اطلاعات حکمت و معرفت، دو جریان اصلی را در فلسفۀ تطبیقی در سنت ایرانی-اسلامی قابل واکاوی می‌کند که عبارتند از یکی راه رفته در تولد و شکل گیری و بررسیدن اختلاف نظر در اینکه فلسفه تطبیقی پدیده‌ای نوین در سنت معاصر است یا ریشه‌هایی کهن‌تر در سنت کلاسیک فلسفی نیز دارد و دیگری راه پیش رو و افق‌های گشوده فراروی آن است تا ضمن آسیب شناسی امر موجود، راه گشایی امر مطلوب نیز فراهم گردد.
ویژه‌نامۀ شمارۀ ۱۴۵ فصلنامۀ اطلاعات حکمت و معرفت مشتمل بر هفت نوشتار است. و در مجموعه مقالات و گفت‌وگوهای این شماره به تنوع سبک و روش فلسفه تطبیقی به ویژه در برهۀ پساکربنی توجه شده است که ذیل جریان‌های معرفتی معاصر، متعین و متحقق شده است. نخستین نوشتار با عنوان «تأملی در باب فلسفه تطبیقی» گفت‌وگویی با داوری اردکانی است که ضمن توجه به تاریخچه مختصری از فلسفه تطبیقی در ایران، رد پای آن از دوره متقدمین و متاخرین تا معاصرین در دو زیست بوم حوزوی و دانشگاهی دنبال شده است.
دومین نوشتار با عنوان «ماهیت فلسفه تطبیقی از دیدگاه هانری کربن» گفت‌وگویی با انشاالله رحمتی است. در این گفتگو مشخص شده است که آنچه در آثار و کار کربن شکل گرفته است، فلسفه تطبیقی به معنی مرسوم نیست بلکه نوعی حکمت تطبیقی و معنویت تطبیقی است که اگرچه بر اسلام ایرانی و حکمت شیعی متمرکز شده است، چتر خود را به وسعت سنت ابراهیمی گشوده است و با پدیدار شناسی معنوی و تغییر کلید هایدگری به تأویل، به یادآوری حکمت پرداخته است.
بدیهی است توجه به ماهیت کار کربن و روش او در باز خوانی آنچه تحت عنوان فلسفه تطبیقی در ایران معاصر شکل گرفته و در چگونگی تداوم یا نقد و عبور از او در حیات فلسفه تطبیقی، نقش بسیار مهمی دارد. چه اینکه تأثر جریانات معاصر از اندیشه کربن در همین مجموعه مقالات نیز قابل مشاهده است.
سومین نوشتار با عنوان «فلسفه تطبیقی در کار و اندیشه نئوصدراییان» مصاحبه شفاهی با حسین غفاری است که اندیشه علامه طباطبایی و شاگردان ایشان را دنبال نموده است که از سویی طرف گفتگو با هانری کربن بوده‌اند و از دیگر سو، با نوعی رویکرد تحلیلی متمایز از روش پدیدار شناختی کربن، به مباحث جدی در فلسفه تطبیقی پرداخته اند.
چهارمین نوشتار با عنوان «تاریخچه فلسفه تطبیقی در ایران» به قلم محمد حسن یعقوبیان است. نوشتار پنجم با عنوان «فلسفه حقیقی، فلسفه تطبیقی است» مقاله‌ای به قلم پل ماسون اورسل که علیرضا رضایت به فارسی ترجمه کرده است.
ششمین و آخرین مقاله از بخش ویژه‌نامه با عنوان «اهمیت و ضرورت فلسفه تطبیقی در جامعه ما» به قلم بیژن عبدالکریمی است که به نوعی بازخوانی و بازاندیشی ضرورت فلسفه تطبیقی در سنت فکری ایزوتسو، کربن و فردید است. در این مقاله مطرح می‌شود که طرح فلسفه تطبیقی یا فرافلسفه شرقی توسط ایزوتسو و هانری کربن، علی‌رغم وجهه پدیدار شناسی و فرهنگی، دارای رویکرد فلسفی است. سنت فردیدی نیز در اتصال هایدگر به ایران و ایجاد پارادایم انتولوژیک در خودآگاهی فرهنگی ما، واسطه کربن را در دل خود دارد و البته متمایز از کربن که از هایدگر به سهروردی می‌رسد، فردید به ابن عربی می‌رسد تا با تمسک بر وجه انتقادی هایدگر، رویکرد رادیکال‌تری در نسبت با متافیزیک حتی موجود در حکمت سهروردی را دنبال کرده باشد.
دومین بخش نشریه با عنوان «اندیشه و نظر» مشتمل بر پنج نوشتار است نخستین مطلب با مقاله‌ای از انشاالله رحمتی با «عنوان فایده‌گرایی» است.
دومین مقالۀ اندیشه و نظر با عنوان «پژوهشی در باب مطالعۀ مقایسه‌ای دین» به قلم ویلیلم پادن و ترجمه علیرضا رضایت است.
سومین نوشتار را اعظم ایزدی اودلو دربارۀ «فلسفۀ سیاسی فارابی از دیدگاه هانری کربن» نگاشته است.
چهارمین نوشتار به قلم مایکل ای. مارمورا مقاله‌ای با عنوان «بهشت در فلسفه اسلامی» با ترجمه میترا سرحدی است.
پنجمین مقاله را هم محمدجواد محمدی با عنوان «فلسفۀ قواعد مسئولیت‌ساز» نگاشته است.
بخش سوم مجله با عنوان گزارش مشتمل بر یک نوشتار با عنوان «تاریخ شفاهی حکمت و فلسفه در ایران» است که تنظیم و ویرایش آن را فاطمه محمد به عهده داشته است.
آخرین بخش فصلنامۀ اطلاعات حکمت و معرفت به دبیری منیره پنج‌تنی با چهار نوشتار بخش «کتاب» است. پنج‌تنی در نخستین نوشتار در مقاله‌ای با عنوان «چالش‌های نشر: فرصت‌ها و تهدیدها» به طرح پرسش دربارۀ وضعیت نشر در ایرانِ امروز و فرصت‌ها و تهدیدهایش پرداخته که حاصل و معلولِ رخدادهایی مانند بیماری همه‌گیر کرونا است. همچنین در این متن چندین کتاب برای آشنایی با نشر و ویرایش و ارتباط این دو معرفی شده است.
دومین نوشتار گفت‌وگویی با عنوان «دربارۀ وضعیت نشر امروز» است که دبیر این بخش با عبدالحسین آذرنگ انجام داده است. در ادامه هم مطلبی دربارۀ نشر «حکمت کلمه» آمده است که به معرفی فعالیت‌های این نشر با تمرکز بر سه کتاب صفات الهی، تخیل نمادین و علیت فلسفی در سینما می‌پردازد. در آخر هم با مترجم کتاب تخیل نمادین اثر ژیلبر دوران گفت‌وگو شده است.
شمارۀ ۱۵۴ نشریۀ اطلاعات حکمت و معرفت با مدیرمسئولی و سردبیری انشاالله رحمتی با بهای ۱۵,۰۰۰ تومان ویژۀ فصل بهار ۱۳۹۹ منتشر شده و در اختیار علاقمندان قرار گرفته است.
نظر شما